(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Основни знаења од некоја наука, вештина или од нешто.
Примери:
абецеда на медицината
абецедниот
Вид збор: Придавка
елементарен, прв, основен
Примери:
абецедни норми на етиката
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Она што предничи, што предводи во некоја идеја или движење.
Примери:
Партијата е авангарда на националното движење.
авкаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Зборува нешто брзо и со повисок тон, без некое значење прави врева.
Англиски:
bark
Албански:
leh
Примери:
Тие само авкаат, ама ништо не работат.
мн. автомати
Вид збор: Именка, машки род
За човек што работи без да размислува, само физички извршува определени дејства, притоа е управуван од други.
Англиски:
robot
Албански:
robot
Примери:
Таа жена е вистински автомат, прави сѐ што ќе ѝ каже мажот.
автоматизира
повеќе
автоматизираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Изврши, врши дејство по автоматизам, несвесно и механички.
Англиски:
automate
Албански:
automatizoj
Примери:
Таа ги автоматизира сопствените движења.
мн. автопортрети
Вид збор: Именка, машки род
Книжевен приказ на сопствената личност.
Примери:
Поемите се метафори на поетовиот автопортрет.
мн. агли
Вид збор: Именка, машки род
аспект, гледиште
Англиски:
aspect
Албански:
vështrim, aspekt
Примери:
Од кој агол гледаш на случајот?
мн. агонии
Вид збор: Именка, женски род
Состојба пред губење, пред пропаѓање.
Англиски:
agony
Албански:
grahmë
Примери:
Атланта беше во агонија и паника.
Вид збор: Именка, женски род
место на средби
Англиски:
agora
Грчки:
αγορά
Примери:
агората на интернет
адвокатуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Се зазема заштитнички кон некого, застапувајќи го за нешто.
Примери:
Ќе адвокатува тој за неа сѐ додека не ѝ го открие вистинското лице.
мн. адреси
Вид збор: Именка, женски род
Упатување кон некоја личност.
Примери:
Сите забелешки беа на негова адреса.
мн. адути
Вид збор: Именка, машки род
Она што носи успех, најсилно средство, најсилна личност за решавање на нешто.
Англиски:
trump
Албански:
atu
Примери:
моќен адут
мн. аѓутанти
Вид збор: Именка, машки род
постојан придружник
Примери:
Отело зеде за свој аѓутант друг човек, кому му ги доверува своите интимни тајни.
мн. аждери
Вид збор: Именка, машки род
Тоа што е силно, лакомо и грабливо, што го плаши светот.
Англиски:
monster
Албански:
monster
Примери:
Некои аждери на новата држава ја запалиле текстилната фабрика.
мн. азбуки
Вид збор: Именка, женски род
Основните знаења од некоја наука или вештина.
Примери:
азбука на филозофијата
мн. ајвани
Вид збор: Именка, машки род
Вид збор: Именка, машки род
Крадец, разбојник, отпадник од власта и од законот.
Англиски:
thief
Албански:
hajdut
Примери:
Во нашето стопанство има многу ајдуци.
ајдукуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Ограбува, краде, врши незаконски дејства.
Примери:
Тие ајдукуваат во препријатието, а обвинуваат други.
(едн. )
Вид збор: Именка, среден род
противзаконска дејност, ограбување
Англиски:
robbery
Албански:
paligjshmëri
Примери:
Нивното ајдутство ги мина сите граници.
мн. ајмани
Вид збор: Именка, женски род
скитник, неранимајко, неработник
Англиски:
tramp
Албански:
rrugaç
Примери:
Ајде бре, ајмана, мрдни, жив да не мрднеш!
аклиматизира
повеќе
аклиматизираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Приспособи, приспособува кон туѓа географска средина.
Примери:
Ботаничарите ги аклиматизираа стеблата од киви со специјална заштита.
(се аклиматизира) Прифати, прифаќа друга средина како сопствено.
Примери:
Горан се аклиматизира во новото училиште.
мн. акорди
Вид збор: Именка, машки род
Хармоничен спој на нешто.
Англиски:
harmony
Албански:
harmoni
Примери:
Акордите на сопствената среќа.
мн. акрепи
Вид збор: Именка, машки род
Лице што е грдо, плашило обично жена.
Англиски:
zombie
Албански:
njeri i shëmtuar
Примери:
Какви човечки акрепи го исполнуваат просторот.
мн. акробати
Вид збор: Именка, машки род
Снаодлив, итар човек.
Англиски:
acrobat
Албански:
akrobat
мн. актери
Вид збор: Именка, машки род
Учесник во некое дело или некој настан.
Англиски:
actor
Албански:
aktor, pjesmarrës
Примери:
Волкот е редовен актер во народните приказни.
мн. акценти
Вид збор: Именка, машки род
Истакнување на нешто во споредба со нешто друго.
Англиски:
accent
Албански:
theks
Примери:
Во овој труд акцентот е врз синхронијата.
акцентираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Истакне, истакнува, стави, става во прв план нешто.
Примери:
Управниот одбор ги акцентира последните успеси на сопственото работење.
акцентираност
повеќе
Вид збор: Именка, женски род
мн. акцепти
Вид збор: Именка, машки род
мн. алибија
Вид збор: Именка, среден род
Изговор, оправдување за неуспешен потфат или постапка.
Англиски:
excuse
Албански:
justifikim
мн. алки
Вид збор: Именка, женски род
Тоа што поврзува.
Англиски:
link
Албански:
lidhje
Примери:
Македонија е обединителна алка во балканскиот мозаик.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
почеток
Примери:
Бил принуден да почнува од алфа.
(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
мн. амазонки
Вид збор: Именка, женски род
Силна и храбра жена.
Англиски:
amazon
Албански:
amazon
Примери:
Спомнува дека прототип за амазонката Неда му била неговата достоинствена и храбра мајка.
мн. амали
Вид збор: Именка, машки род
слуга
Англиски:
servant
Албански:
shërbyes
Примери:
Момчето и беше амал на девојката, а таа не го ценеше тоа.
мн. амалгами
Вид збор: Именка, машки род
Цврст спој.
Англиски:
bond
Албански:
lidhje
Примери:
Стариот народен збор во оваа поезија дејствува како амалгам.
амалуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Работи напорно без соодветно материјално надополнување.
Англиски:
toil
Албански:
punë e rëndë
Примери:
Еден ден ќе разбере дека премногу амалуваше во претпријатието, но доцна ќе биде.
мн. амбари
Вид збор: Именка, машки род
широкоградо, лежерно лице
Примери:
Амбар е овој, си реков, има широко срце.
мн. амброзии
Вид збор: Именка, женски род
Храна што закрепнува, извонредна храна.
Примери:
Понуди ми амброзија и напиток за спас.
Вид збор: Име
Соединети Американски Држави
Англиски:
USA
Албански:
SHBA
Вид збор: Извик
крај, готово
Примери:
Кога тој ќе рече амин, сите молчат и немаат храброст да се спротивстават.
амортизираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Овозможи, овозможува намалување на силината на влијанието на некакво дејство.
Примери:
Регресот за годишен одмор ги амортизира незадоволствата на работниците.
мн. амплитуди
Вид збор: Именка, женски род
замав, растојание, колебање
Примери:
Широка амплитуда на психолошки искушенија.
мн. ампутации
Вид збор: Именка, женски род
Отстранување на дел од некаква целина.
Примери:
Ваквото одвојување претставуваше ампутација на дел од територијата и ново прегрупирање на Балканот.
мн. амфибии
Вид збор: Именка, женски род
ползавец, полтрон
Англиски:
crawler
Албански:
puthador
мн. аналфабети
Вид збор: Именка, машки род
Тој што е необразован, нестручен, неупатен.
мн. анархисти
Вид збор: Именка, машки род
одметник, бунтовник
Англиски:
rebel
Албански:
rebel
Примери:
Вие сте селски анархисти.
мн. анатеми
Вид збор: Именка, женски род
клетва
Англиски:
curse
Албански:
mallkoj
Примери:
Старицата ја одврза шамијата од главата и почна да реди клетви и анатеми.
анатемосаат
Вид збор: Глагол, свршен
Осуди, проколнувајќи го без одобрување за постапките, обележи со нешто негативно.
Англиски:
curse
Албански:
ndëshkoj
Примери:
Тој ги анатемоса сопствените деца.
мн. ангели
Вид збор: Именка, машки род
Олицетворение на убавината, на добрината и на сите доблести.
Англиски:
angel
Албански:
engjëll
Примери:
Госпоѓице, вие сте мојот ангел спасител.
мн. анемии
Вид збор: Именка, женски род
Недостиг на полет, на животна сила.
анимираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
поттикне, поттикнува
Примери:
Тој ја анимира културната мисла во Македонија и по неговите стапки тргнаа многу млади луѓе.
мн. антихристи
Вид збор: Именка, машки род
безбожник, атеист, еретик
Примери:
Не сакам јас на такви антихристи молитви да им читам.
мн. апетити
Вид збор: Именка, машки род
Копнеж за нешто, стремеж кон нешто.
Англиски:
desire
Албански:
dëshirë
Примери:
Апетит за пари.
мн. апогеи
Вид збор: Именка, машки род
Кулминација, највисок подем, највисок степен на постигнување најголем успех.
Примери:
Во тие години тој беше во апогејот на неговата кариера.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
мн. апологети
Вид збор: Именка, машки род
Ревносен бранител на некоја идеја, учење, личност.
Примери:
Се најде во улога на апологет на уметноста.
мн. апостоли
Вид збор: Именка, машки род
Гласник, проповедник, бранител на некое учење.
Англиски:
apostle
Албански:
apostull
Примери:
Во ликот на учениците тој ги гледаше идните апостоли на слободата.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Обожавање, величање, оддавање посебна почест на лица, предмети или појави.
Примери:
Песната е еден вид апотеоза на планината и на нејзината гранитност.
(едн.) апсорпцијата
Вид збор: Именка, женски род
Обземеност, целосен занес по некаква дејност или по нешто.
Примери:
Ваквото неуморно работење значи целосна апсорпција во дејност што можеби нема да биде профитабилна.
мн. арамбаши
Вид збор: Именка, машки род
крадец, разбојник
Англиски:
robber
Албански:
grabitës
Примери:
Арамбашата ги мамел, ја скрил од нив својата кражба.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Прекумерна работа без соодветен надоместок.
Примери:
Бдеењето над децата не е ништо друго, туку духовен аргатлак.
аргатуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
Работи тешка работа без соодветен надоместок.
Англиски:
toil
Албански:
punë e rëndë
Примери:
Деноноќно аргатуваше во фирмата за да му се каже дека ништо добро не сработил.
мн. ареали
Вид збор: Именка, машки род
Површина, област на распространетост на некоја појава.
Англиски:
area
Албански:
zonë
Примери:
Јазичен ареал.
мн. арени
Вид збор: Именка, женски род
Бојно поле; поле за натпревар.
Англиски:
arena
Албански:
arenë
Примери:
На политичката арена имаше големи противници.
аристократија
повеќе
мн. аристократии
Вид збор: Именка, женски род
Привилегиран слој на луѓе.
Примери:
Тие се аристократија и според парите и според однесувањето.
мн. армии
Вид збор: Именка, женски род
Множество од нешто.
Англиски:
army
Албански:
ushtri
Примери:
армија невработени
мн. арсенали
Вид збор: Именка, машки род
Големо количество на нешто.
Англиски:
arsenal
Албански:
arsenal, sasi
Примери:
Ми упати цел арсенал тешки навреди.
мн. арслани
Вид збор: Именка, машки род
силен, храбар, бестрашен човек
Англиски:
hero
Албански:
hero
Примери:
Имаше два сина, два арслана.
мн. артерии
Вид збор: Именка, женски род
Главен пат, главна улица.
Англиски:
artery
Албански:
arterie, rrugë
Примери:
Таа улица претставува артерија на градот.
артикулација
повеќе
мн. артикулации
Вид збор: Именка, женски род
Оформеност, оформување на нешто.
Англиски:
spelling
Албански:
drejtshkrim
Примери:
За илустрација претставуваме неколку варијанти на артикулација на блок-час.
артикулираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Јасно образложи, образложува, претстави, претставува нешто.
Англиски:
justify
Албански:
arsyetoj
Примери:
Овие слоеви во прв ред ја артикулираат свеста за поезијата како уметност на зборот.
архитектоника
повеќе
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Вештина на сложување на делови во хармонична целина.
Примери:
Архитектоника на романот.
мн. аршини
Вид збор: Именка, машки род
Мерка за мерење.
Примери:
двоен аршин
мн. атари
Вид збор: Именка, машки род
ограден простор
Англиски:
plot
Албански:
gardh
Примери:
атар на куќата
мн. атмосфери
Вид збор: Именка, женски род
Ситуација, околности, расположение на некое место, во некоја средина.
Примери:
На свадбата имаше весела атмосфера.
мн. атоми
Вид збор: Именка, машки род
Многу мал дел од нешто.
Англиски:
atom
Албански:
atom
Примери:
Роза немаше ниту еден атом слобода во своите навики.
атомизираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
уништи
Англиски:
atomize
Албански:
shkatëron
Примери:
Со неговото заминување партијата ќе се атомизира и дополнително ќе се маргинализира.
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Губење, затапеност на некое чувство, својство и сл.
Примери:
Станува збор за една тешка духовна атрофија.
мн. афинитети
Вид збор: Именка, машки род
Склоност кон некоја работа, дејност и сл.
Англиски:
affinity
Албански:
prirje, aftësi
Примери:
Афинитет кон уметноста.
